Obzirom na trenutnu globalnu pandemiju virusom Covid-19, većina stomatoloških ordinacija su zatvorene ili rade samo po pozivu za hitne slučajeve. Priroda samog posla, rad u usnoj šupljini sa pljuvačkom, generisanje aerosola koji se širi ordinacijom, svrstava stomatologe u najrizičniju skupinu za obolijevanje, kao i prenošenje infekcije ostalim pacijentima. Ipak, postoje situacije u kojima je potreban hitan stomatološki tretman, pa će stomatolog primiti pacijenta odmah, uz posebne mjere zaštite, uz iscrpnu anamnezu vezanu za aktuelnu pandemiju.
Hitna stanja koja zahtijevaju prvu pomoć u stomatološkoj praksi su: bol, infekcija, krvarenje i dentoalveolarna trauma.
Akutni pulpitis - pulpalna bol je spontana, snažna, pulsirajuća i probadajuća bol. Teško se može lokalizirati jer iradira u uho, oko, obraz, susjedne zube. Bol može i spontano nestati, ali bez obzira na prestanak simptoma, potreban je stomatološki tretman. Prvu pomoć kod pulpalne boli podrazumijeva trepanacija ili ekstrakcija zuba uzročnika. Nakon sanacije hitnog stanja, zub treba endodonski liječiti, jer nesaniran pulpitis prelazi u nekrozu pulpe.
Akutni apikalni parodontitis - bol je spontana, snažna, dugotrajna i pacijent može dobro lokalizirati zub uzročnik. Može napredovati u apsces, sa otokom, povišenom tjelesnom temperaturom i malaksalošću. Prva pomoć podrazumijeva trepanaciju ili ekstrakciju zuba uzročnika, a u slučaju zrelog, fluktuirajućeg apscesa, može se napraviti incizija i drenaža. Nakon sanacije akutnog stanja, zub je potrebno endodontski sanirati, jer će se inače ponavljati simptomi.
Perikoronitis - upala mekog tkiva oko zuba u nicanju ili poluimpaktiranog zuba, koja se uglavnom javlja u regiji mandibularnih umnjaka. Može biti praćena gnojnom infekcijom, trizmusom, otokom, povišenom tjelesnom temperaturom. Zubi antagonisti dodatno traumatiziraju tkivo u zagrizu. Prva pomoć podrazumijeva kiretažu i ispiranje bolne regije u lokalnoj anesteziji, eventualno uklanjanje dijela mekog tkiva, antibiotike i analgetike. Nakon sanacije akutne faze, često je indicirana ekstrakcija zuba uzročnika.
Alveolitis - postekstrakciona bol, posljedica suhe i prazne alveole nakon raspadanja krvnog ugruška. Uzrok upale alveole nakon ekstrakcije je nepoznat, može se javiti sporadično i kod lakših ekstrakcija. Tretman obuhvata kiretažu rane u lokalnoj anesteziji uz primjenu analgetika.
Krvarenje - većina oralnih krvarenja su posljedica gingivitisa. Obimno i dugotrajno krvarenje nakon ekstrakcije, traume, ili oralno-hirurških zahvata zahtijeva hitan tretman. Obično se javlja kod povreda većih krvnih sudova, ili pacijenata sa hemoragijskim sindromom, na antikoagulantnoj terapiji. Većina krvarenja iz alveole se mogu zbrinuti uporebom bioloških sredstava za hemostazu i šivenjem i kompesijom rane. Kod krvarenja iz većih krvnih sudova, pacijenta uputiti maksilofacijalnom hirurgu.
Dentoalveolarna trauma - frakture i luksacijske povrede zuba, frakture viličnih kostiju i povrede mekih tkiva uglavnom zahtijevaju hitan tretman u cilju hemostaze, prevencije nastanka infekcije, očuvanja vitaliteta zuba i sprječavanja gubitka zuba. Zbrinjavaju se po odgovarajućem protokolu u zavisnosti od dijagnoze, a kod opsežnih trauma viličnih kostiju potrebno je pacijenta uputiti maksilofacijalnom hirurgu.
Sviđa ti se Zubic Iva? Klikni na dugme ispod da me podržiš! Postani Patreon!